«Φρένο» στις προαγωγές εκπαιδευτικών, στη διεκδίκηση θέσεων στελεχών
εκπαίδευσης και κατ' επέκταση στη μισθολογική τους εξέλιξη για όσους
δασκάλους και καθηγητές δεν κρίνονται θετικά από τις διαδικασίες
αξιολόγησης, βάζει το σχέδιο του υπουργείου Παιδείας.
Σύμφωνα με την πρόταση της ομάδας εργασίας του υπουργείου Παιδείας που βρίσκεται στα χέρια του κ. Κωνσταντίνου Αρβανιτόπουλου, οι εκπαιδευτικοί θα αξιολογούνται από τον διευθυντή της σχολικής μονάδας ετησίως ή ανά δύο χρόνια ως προς το υπηρεσιακό τους έργο και από σχολικό σύμβουλο κάθε τέσσερα χρόνια για το παιδαγωγικό/διδακτικό τους έργο.
Επίσης, ο κάθε εκπαιδευτικός θα έχει ατομικό φάκελο αξιολόγησης στον οποίο θα περιγράφονται (και από τον ίδιο) όλες οι δράσεις στις οποίες έχει συμμετάσχει. Οι εκπαιδευτικοί που δεν θα κρίνονται θετικά, θα πρέπει να παρακολουθούν επιμορφωτικά προγράμματα και θα επαναξιολογούνται στον τομέα που υστερούν μετά από ένα χρόνο. Θα μπορούν να διεκδικούν θέσεις ευθύνης μόνο όσοι αξιολογούνται για το εκπαιδευτικό τους έργο «πολύ καλά» και «εξαιρετικά». Η αξιολόγηση, σύμφωνα με την πρόταση της ομάδας εργασίας του υπουργείου Παιδείας, έχει διαπιστωτικό και διαμορφωτικό χαρακτήρα και διακρίνεται σε ετήσια και περιοδική.
Η ετήσια αξιολόγηση έχει διττό χαρακτήρα και διακρίνεται σε έμμεση και άμεση.
Κάθε εκπαιδευτικός συνεκτιμά και αξιολογεί τους δείκτες του εκπαιδευτικού έργου με βάση τεκμήρια (ατομικός φάκελος/portfolio) που αφορούν τον ίδιο (συμμετοχή στην οργάνωση και διοίκηση του σχολείου, διδακτικό και παιδαγωγικό έργο, σχολική ζωή). Η έκθεση αυτοαξιολόγησης της σχολικής μονάδας και ο ατομικός φάκελος αποτελούν τα βασικά τεκμήρια που λαμβάνονται υπόψη στην αξιολόγηση του εκπαιδευτικού από τον Διευθυντή του σχολείου και τον Σχολικό Σύμβουλο.
- Η έμμεση αξιολόγηση πραγματοποιείται στο πλαίσιο της αξιολόγησης της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου της σχολικής μονάδας. Η σύνταξη της ετήσιας έκθεσης του σχολείου βασίζεται στη συνεκτίμηση των τεκμηρίων του σχολείου και στοιχείων από τους ατομικούς φακέλους των εκπαιδευτικών (portfolio) (διδακτικό και παιδαγωγικό έργο, συμμετοχή σε δράσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, κ.λπ.).
- Η άμεση
αξιολόγηση που γίνεται από τον Διευθυντή της σχολικής μονάδας αφορά στην
αξιολόγηση των παραμέτρων του διοικητικού-υπηρεσιακού έργου και της
επαγγελματικής συνέπειας του εκπαιδευτικού. Η κρίση γίνεται κατ' έτος ή
ανά διετία με ατομική έκθεση στο τέλος του σχολικού έτους. Η ατομική
έκθεση αξιολόγησης αποτελεί ουσιώδες τεκμήριο αξιολόγησης, το οποίο
μπορεί να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτικούς οι οποίοι μετακινούνται από
μία σχολική μονάδα σε άλλη.
- Η οργάνωση του ατομικού φακέλου/portfolio, η ατομική έκθεση αξιολόγησης του Διευθυντή σε συνδυασμό με την ετήσια έκθεση της Σχολικής μονάδας έχουν ως στόχο να επιβεβαιώσουν τα θετικά σημεία του εκπαιδευτικού έργου ή να επισημάνουν αδυναμίες ή παραλείψεις και να τον προτρέψουν να βελτιωθεί ενόψει της περιοδικής αξιολογικής διαδικασίας.
Η περιοδική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού συνδέεται με την επαγγελματική ανάπτυξη και εξέλιξη του εκπαιδευτικού και με υπηρεσιακές διαδικασίες του εκπαιδευτικού συστήματος, όπως π.χ. είναι η επιλογή στελεχών.
Στην πρόταση της ομάδας εργασίας, προβλέπεται και έκτακτη αξιολογική κρίση η οποία μπορεί να πραγματοποιηθεί για λόγους που εκτιμά η υπηρεσία ή ο εκπαιδευτικός.
Η περιοδική αξιολόγηση του εκπαιδευτικού πραγματοποιείται από τον Σχολικό Σύμβουλο στην οποία εντάσσει και την ετήσια αξιολόγηση του Διευθυντή της σχολικής μονάδας. Το τελικό αποτέλεσμα της αξιολογικής κρίσης βασίζεται στη συνεκτίμηση των δεδομένων που έχουν παραχθεί καθ' όλη τη διάρκεια της αξιολογικής περιόδου (π.χ. 4 έτη, ανάλογα με τον προβλεπόμενο χρόνο για τις προαγωγές και την κρίση/επιλογή των στελεχών).
Την ευθύνη για τη σύνταξη της τελικής αξιολογικής έκθεσης του έργου των εκπαιδευτικών έχει ο Σχολικός Σύμβουλος και σε αυτήν χρησιμοποιείται περιγραφική κλίμακα, η οποία χαρακτηρίζει τον τρόπο επιτέλεσης του έργου τους (ελλιπώς, επαρκώς, πολύ καλά, εξαιρετικά).
Η φιλοσοφία και οι στόχοι του συστήματος
Σύμφωνα με το σχέδιο, η αξιολόγηση έχει διαπιστωτικό, διαμορφωτικό, παιδαγωγικό και αναπτυξιακό χαρακτήρα. Ειδικότερα, η αξιολόγηση συμβάλλει: α) στη διαπίστωση της ποιότητας, των λειτουργιών και των αποτελεσμάτων του εκπαιδευτικού έργου στις δομές και τις σχολικές μονάδες και του έργου των εκπαιδευτικών και των στελεχών της εκπαίδευσης, β) στην επίλυση δυσλειτουργιών, αδυναμιών και προβλημάτων που παρατηρούνται σε επίπεδο δομών, διαδικασιών και ανθρώπινου δυναμικού, γ) στη διάχυση των καλών πρακτικών στα σχολεία όλης της χώρας, ως βασικού συντελεστή υποστήριξης των εκπαιδευτικών στις διαδικασίες της επιμόρφωσης και της ανατροφοδότησης του έργου τους, δ) στην υποστήριξη της συνεχούς επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης, ε) στη διαρκή ενημέρωση της κοινωνίας, της Πολιτείας και των εκπαιδευτικών σχετικά με το επιτελούμενο έργο.
«Σκοπός του συστήματος της αξιολόγησης δεν είναι η βαθμολόγηση της απόδοσης των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων, αλλά η αξιολόγηση της ποιότητας του εκπαιδευτικού έργου ως μιας συνεχούς διαδικασίας ενίσχυσης της επαγγελματικής ανάπτυξης των εκπαιδευτικών και βελτίωσης του εκπαιδευτικού έργου προς όφελος των μαθητών και της κοινωνίας», αναφέρεται στην πρόταση.
Επιμόρφωση
Οι εκπαιδευτικοί των οποίων το έργο αξιολογείται ως «επαρκές» είναι προακτέοι ενώ οι εκπαιδευτικοί το έργο των οποίων έχει αξιολογηθεί ως «ελλιπές» σε κάποιο πεδίο, παρακολουθούν ενισχυτικό/διαμορφωτικό πρόγραμμα επιμόρφωσης και η αξιολόγησή τους στο συγκεκριμένο πεδίο επαναλαμβάνεται το επόμενο έτος.
Μάλιστα, προβλέπεται ότι η αξιολόγηση του έργου του εκπαιδευτικού ως «πολύ καλό» και/ή «εξαιρετικό» χρησιμοποιείται, εφόσον οι ίδιοι το επιθυμούν, κατά την κρίση της υποψηφιότητάς τους στην κατάληψη θέσης ευθύνης. Ενδεχομένως και υπό προϋποθέσεις, θα μπορούσε να προβλεφτεί ότι στο μέλλον μόνον όσων το εκπαιδευτικό έργο κρίνεται ως «πολύ καλό» και/ή «εξαιρετικό» θα έχουν δικαίωμα υποβολής υποψηφιότητας για κατάληψη θέσης στελέχους.
