97η επέτειος της ένωσης της Κρήτης με την Ελλάδα

Αντί προσωπικού μηνύματος σας παραθέτω ένα απόσπασμα από την "Αναφορά στον Γκρέκο" του Νίκου Καζαντζάκη. Με τα μάτια του μεγάλου λογοτέχνη μπορεί να δει κανείς την Κρήτη όπως πραγματικά είναι χαραγμένη μέσα στην καρδιά κάθε Κρητικού.

[...] Μα ως πετάχτηκα έξω κι είδα, τι θάμα ήταν αυτό που απλώθηκε μπροστά μου! Τι χαρά μεγάλη! Ο ήλιος είχε τώρα προβάλει, η πάχνη σκόρπισε, αλάκερη η Κρήτη, από τη μιαν άκρα ως την άλλη, έλαμπε ολόγυμνη, ολόγυμνη, άσπρη, πράσινη, τριανταφυλλένια, τριγυρισμένη από τέσσερις θάλλασες. Ένα καράβι τρικάταρτο ήταν η Κρήτη, με τις τρεις αψηλές βουνοκορφές της, τα Λευκά Όρη, τον Ψηλορείτη, τη Δίχτη κι αρμένιζε μέσα στους αφρούς. Ένα θαλάσσιο τέρας ήταν, μια γοργόνα, με πλήθιους μαστούς, ανάσκελα στα κύματα και λιάζουνταν. Έβλεπα καθαρά, μέσα στον πρωινό ήλιο, το πρόσωπό της, τα χέρια, τα πόδια, την ουρά της, τα όρθια στήθη [...] Μου έλαχαν κάμποσες χαρές στη ζωή μου, παράπονο δεν έχω, μα ετούτη, να δω την Κρήτη αλάκερη απάνω στα κύματα, ήταν από τις πιο μεγάλες.


Για την ιστορία:

Το Σεπτέμβριο του 1908 οι Κρητικοί κατάργησαν την αρμοστεία, κήρυξαν την ένωση με την Ελλάδα και ύψωσαν την ελληνική σημαία στο φρούριο του Φιρκά. Την κυβέρνηση του νησιού ανέλαβε προσωρινά εκλεγμένη πενταμελής επιτροπή «εν ονόματι του βασιλέως των Ελλήνων». Οι Δυνάμεις, όμως, απαίτησαν την υποστολή της ελληνικής σημαίας και έπειτα από άρνηση των Κρητικών, δύναμη Ευρωπαίων έπλευσε στα Χανιά και κατέβασε τη σημαία. Προκλήθηκε έτσι η επανάσταση του 1909. Στις εκλογές του 1910 πλειοψήφησε ο Ελ. Βενιζέλος μαζί με τους Β. Σκουλά και Μυλωνογιαννάκη. Λίγους μήνες αργότερα όμως ο Βενιζέλος κλήθηκε από το Στρατιωτικό Σύνδεσμο Αθηνών και έφυγε από την Κρήτη για να αναλάβει την πρωθυπουργία της Ελλάδας. Δύο χρόνια αργότερα οι αντιπρόσωποι της Κρήτης παίρνουν για πρώτη φορά μέρος στην ελληνική βουλή (1η Οκτωβρίου 1912). Μετά το τέλος του ελληνοτουρκικού πολέμου και την υπογραφή της συνθήκης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας (1/14 Νοεμβρίου 1913) η Κρήτη προσαρτήθηκε τελικά στην Ελλάδα. Η ελληνική σημαία υψώθηκε επίσημα στο Φιρκά από το βασιλιά Κωνσταντίνο και τον πρωθυπουργό Ελ. Βενιζέλο την 1η Δεκεμβρίου 1913. Προγενέστερο και μείζονος σημασίας για την επίλυση του Κρητικού ζητήματος υπήρξε το κίνημα του Θερίσου που κήρυξε ο Εθνάρχης Ελευθέριος Βενιζέλος το Μάρτιο του 1905.