Μενέλαος Λουντέμης είναι το λογοτεχνικό ψευδώνυμο του ποιητή και πεζογράφου Δημήτρη Βαλασιάδη. Γεννήθηκε to 1906 στην Αγία Κυριακή της Ανατολικής Θράκης. Η μικρασιατική καταστροφή έφερε την οικογένειά του και τον ίδιο πρώτα στην Έδεσσα και κατόπιν στη Θεσσαλονίκη, ενώ το 1929 πήγαν στην Αθήνα, όπου ο νεαρός Λουντέμης ασκούσε διάφορα προσωρινά επαγγέλματα για βιοποριστικούς λόγους. Το 1938, έπειτα από μεσολάβηση του Μαλακάση, διορίστηκε βιβλιοθηκάριος της «Αθηναϊκής Λέσχης». Έχοντας ήδη προσχωρήσει στην Αριστερά, μετείχε ενεργά στην Αντίσταση κατά τη διάρκεια της Κατοχής, ενώ στη διάρκεια του Εμφύλιου τον συνέλαβαν και τον εξόρισαν στη Μακρόνησο και τον Αϊ-Στράτη. Το 1958 εκπατρίστηκε στη Ρουμανία, ενώ το 1962 του αφαιρέθηκε η ελληνική υπηκοότητα. Έζησε στη Ρουμανία ως τα 1976, οπότε απόκτησε και πάλι την υπηκοότητά του και επέστρεψε στην Ελλάδα. Πέθανε την ίδια χρονιά στην Αθήνα.
Η πεζογραφία (για την οποία είναι κυρίως γνωστός) αλλά και η ποίηση του Λουντέμη είναι βαφτισμένη στην αριστερή ιδεολογία και δοκιμασμένη από το β’ παγκόσμιο πόλεμο και την τραυματική εμπειρία του Εμφυλίου. Πέρα από κάποιες πρώιμες δημοσιεύσεις του σε λογοτεχνικά περιοδικά, ο Λουντέμης εμφανίστηκε ουσιαστικά στα γράμματα το 1938 με το βιβλίο του «Τα πλοία δεν άραξαν». Πρόκειται για μια συλλογή διηγημάτων βιωματικού υλικού, με σαφείς επιρροές του Δημοσθένη Βουτυρά και με κατατεθειμένο ήδη τον προσανατολισμό του συγγραφέα στη ρεαλιστική καταγραφή των εμπειριών και των συνθηκών διαβίωσης ενός ιδιαίτερου κοινωνικού στρώματος. Το βιβλίο γνώρισε καλή υποδοχή και ο συγγραφέας τιμήθηκε με το Μέγα Κρατικό Βραβείο, την ίδια χρονιά.
Ακολούθησε μια πληθωρικότατη παραγωγή (περίπου 45 βιβλία) μυθιστορημάτων κυρίως, αλλά και ποιημάτων ή διηγημάτων. Ενδεικτικά αναφέρονται οι τίτλοι «Γλυκοχάραμα» (1943), «Βουρκωμένες Μέρες» (1953), «Οι κερασιές θ’ ανθίσουν και φέτος» (1956), «Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα», «Το ρολόγι του κόσμου χτυπάει μεσάνυχτα» (1963), «Οδός Αβύσσου, αριθμός 0» (1962) και πολλά άλλα.
Στα παραπάνω πρέπει να συνυπολογιστούν το θεατρικό έργο «Οι κεραυνοί ξεσπούν» (1958), καθώς και οι μυθιστορηματικές βιογραφίες «Ο λυράρης», «Μιλτιάδης Μαλακάσης» (1976), «Ο εξάγγελος», «Άγγελος Σικελιανός» (1976) και «Ο κονταρομάχος Κ. Βάρναλης» (1976). Παράλληλα ο Λουντέμης μετέφρασε αρκετούς Ρουμάνους συγγραφείς.
Τα βιβλία του Λουντέμη κυριολεκτικά ανέθρεψαν πολλές γενιές αναγνωστών και για δεκαετίες αποτέλεσαν το μόνιμο ανάγνωσμα ενός κοινού που αισθανόταν λιγότερο ή περισσότερο οικεία την αριστερή ιδεολογία.
Ο Μενέλαος Λουντέμης τιμήθηκε το 1951 με το βραβείο της Χρυσής Δάφνης Πανευρώπης. Λίγες μέρες πριν από το θάνατό του εκδόθηκε το τελευταίο του βιβλίο «Της Γης οι αντρειωμένοι».
Το 1998 κυκλοφόρησε το έργο «Ποιήματα» (Άπαντα ποιητικά).
