Απαγορεύεται η αναδημοσίευση των αναρτήσεων του ιστολογίου χωρίς την έγγραφη άδεια του διαχειριστή

Κυριακή 6 Μαρτίου 2011

101 χρόνια από το ματωμένο Σάββατο στο Κιλελέρ


Το χωριό Κιλερέρ του νομού Λάρισας έγινε γνωστό από τα αιματηρά γεγονότα που έγιναν εκεί στις 6 Μαρτίου του 1910. Τη μέρα αυτή οι αγρότες της Θεσσαλίας είχαν αποφασίσει να κάνουν συλλαλητήριο στη Λάρισα με αίτημα να απαλλοτριωθούν τα τσιφλίκια της περιοχής και να μοιραστούν στους ακτήμονες. Η κυβέρνηση Στεφ. Δραγούμη διέταξε το στρατό να χτυπήσει τους διαδηλωτές, που στο σιδηροδρομικό σταθμό του Κιλελέρ ετοιμάζονταν να συμμετάσχουν στο συλλαλητήριο. Ακολούθησαν συγκρούσεις, που είχαν αρκετά θύματα, νεκρούς και τραυματίες διαδηλωτές. Λίγο αργότερα η κυβέρνηση Ε. Βενιζέλου ικανοποίησε το αίτημα των αγροτών με σχετική απαλλοτρίωση των τσιφλικιών.

Σύντομη εξιστόρηση του αγροτικού ζητήματος στην Ελλάδα:


Στην Ελλάδα, μετά το τέλος της επανάστασης του 1821, πρόβαλε το θέμα της διάθεσης των «εθνικών κτημάτων». Η διανομή τους σε ακτήμονες έγινε σταδιακά από το 1835 ως το 1871. Μετά την ενσωμάτωση της Θεσσαλίας όμως, το 1881, και τη δημιουργία μεγάλων τσιφλικιών από Έλληνες κεφαλαιούχους που αγόρασαν γη, δημιουργήθηκε σοβαρό αγροτικό ζήτημα και έγιναν μαχητικές κινητοποιήσεις αγροτών, όπως στο Κιλελέρ το 1910, αλλά οι ελληνικές κυβερνήσεις δεν τόλμησαν να πάρουν ριζικά μέτρα, για να αντιμετωπίσουν την κατάσταση. Τέλος το 1917 η επαναστατική κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης (Βενιζέλος, Δαγκλής, Κουντουριώτης) ψήφισε το νόμο 1072 Α, Β, Δ, και Ε/1917, ο οποίος όριζε: α) Διανομή της γης σε ακτήμονες γεωργούς. β) Δημιουργία κλήρου ικανού να θρέψει μια αγροτική οικογένεια. γ) Υποχρεωτική συνένωση των αγροτών σε συνεταιρισμούς. δ) Αναγκαστική απαλλοτρίωση των περισσότερων τσιφλικιών (μεγάλων κτημάτων) και αποζημίωση των τσιφλικάδων με έντοκες κτηματικές μετοχές και ε) Προστασία της δημιουργούμενης μικροϊδιοκτησίας με το αδιανέμητο και αναπαλλοτρίωτο.

Ο νόμος αυτός δεν εφαρμόστηκε αμέσως λόγω των συγκυριών (α΄ παγκόσμιος πόλεμος, μικρασιατική εμπλοκή) και εξακολούθησαν να υπάρχουν τα μεγάλα αγροκτήματα, που κάλυπταν περισσότερο από το μισό της καλλιεργήσιμης γης της χώρας. Και μόνο μετά τη μικρασιατική καταστροφή και την επανάσταση του 1922 (Πλαστήρα - Γονατά), με το επαναστατικό διάταγμα της 15ης Φεβρουαρίου του ίδιου έτους άρχισε ουσιαστικά η γεωργική μεταρρύθμιση, για να ολοκληρωθεί με το νόμο 2185/1952. Έτσι, περιορίστηκε η έκταση της αγροτικής ιδιοκτησίας στα 250 στρέμματα, τα οποία διπλασιάζονται (500) όταν υπάρχει αυτοπρόσωπη καλλιέργεια, και στα 100 στρέμματα όταν πρόκειται για βοσκή. Οι ακτήμονες κτηνοτρόφοι αποκαταστάθηκαν στις βοσκές με την αναγκαστική υπέρ του κράτους απαλλοτρίωση των ιδιόκτητων βοσκοτόπων.

Παρ’ όλα αυτά, επειδή οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις είναι μικρές, γιατί το έδαφος της πατρίδας μας είναι περισσότερο ορεινό, εξακολουθεί να υπάρχει στενότητα ιδιοκτησίας αλλά και μικρή απόδοση. Πάντως, στις αρχές του 21ου αιώνα το εισόδημα των αγροτών, με την ευρεία εφαρμογή σύγχρονων μέσων καλλιέργειας, την αύξηση των αρδευόμενων εκτάσεων, τη βελτίωση των σπόρων, τη χρήση λιπασμάτων, φυτοφαρμάκων κ.ά., τις επιδοτήσεις του κράτους και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αυξήθηκε εντυπωσιακά.